یکی از پارامترهای مهم در کشاورزی، ضریب یکنواختی توزیع آب (CU) در آبیاری بارانی می باشد. مقدار CU حاصل از هر آب پاش در مقادیر مختلف فشار کارکرد آب پاش، ارتفاع پایه آب پاش، فاصله آب پاش ها روی لوله های جانبی و فاصله لوله های جانبی از یکدیگر تغییر می یابد. تعیین بهترین ترکیب از پارامترهای فوق که بالاترین ضریب CUرا حاصل نماید، همواره سئوالی بی جواب برای کاربران بوده است. در این پژوهش، مقادیر ضریب CU آب پاش مدل zb ساخت ایران در 3 تیمار مختلف فشار کارکرد آبپاش، 2 تیمار ارتفاع پایه آب پاش و 7 تیمار آرایش شبکه آبپاش ها که در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان اندازه گیری شده است، با استفاده از الگوریتم غذایابی باکتری بهینه گردید و رابطه ای با بهینه ترین ضرایب برای تخمین مقدار CU با استفاده از پارامترهای ذکر شده توسط این الگوریتم بدست آمد. در این الگوریتم پارامترهای Nc، Nre، Ned و C(i) به ترتیب برابر 500، 8، 8 و 01/0 بهترین جواب را ارائه می کنند. نتایج نشان داد این الگوریتم دارای خطای مطلق 2 درصد می باشد. همچنین مقدار پارامتر ریشه ی دوم میانگین مربع خطا برابر 13/2 بدست آمد که نشان دهنده دقت بالای این مدل برای برآورد ضریب یکنواختی پخش می باشد.

اندازه گیری ضریب یکنواختی توزیع آب در آبیاری بارانی ثابت از روی نتایج یک آب پاش منفرد با توجه به لحاظ هم پوشانی آب پاش های مجاور و در مقادیر مختلف فشار کارکرد، ارتفاع پایه آب پاش، فاصله آب پاشها روی لوله های جانبی و فاصله لوله های جانبی از یکدیگر کاری وقت گیر می باشد. تعیین بهترین ترکیب از پارامترهای فوق که بالاترین ضریب یکنواختی توزیع آب را حاصل نماید، همواره سوالی بی جواب برای کاربران بوده است. در این پژوهش، مقادیر ضریب یکنواختی توزیع آب پاش مدل ZB ساخت ایران در سه تیمار مختلف فشار کارکرد آب پاش (2.5، 3 و 3.5 اتمسفر)، دو تیمار ارتفاع پایه آب پاش (60 و 100 سانتی متر) و هفت تیمار آرایش شبکه آب پاشها شامل 12×9، 15×9، 12×12، 12×15، 18×12، 15×15، 18×15 متر با دادههای مشاهده ای در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشمآباد گرگان اندازهگیری شدند. سپس به روش الگوریتم ازدحام جمعیت و ژنتیک برنامه ای در محیط برنامه نویسی نرم افزارمتلب تهیه و روابط مختلف برای تخمین مقدار ضریب یکنواختی با استفاده از پارامترهای ذکر شده مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج، مجذور میانگین مربعات خطا و انحراف معیار نسبت مقادیر تخمین زده شده به اندازهگیری شده حاصل از محاسبات الگوریتم ازدحام جمعیت و ژنتیک مشخص شد که هر دو روش در برآورد معادله ی نهایی ضریب یکنواختی از دقت خوبی برخوردارند، بنابراین می توان آنها را در برآورد ضریب یکنواختی بکار برد.

شته سبز پنبه (Aphis gossypii Glover) از آفات مهم پنبه (Gossypium hirsutum L.) در مزارع پنبه منطقه گرگان می باشد. طی سال های 1381 و 1382 با ساخت جدول زندگی سنی در شرایط مزرعه، پارامترهای دموگرافیکی جمعیت شته در مقاطع مختلف از فصل زراعی برآورد گردید. با استفاده از ماتریس انتقال جمعیت، میزان حساسیت نرخ رشد جمعیت شته به تغییرات احتمالی در مقادیر نرخ های بقا و باروری ارزیابی شد. در اوایل فصل (تیر) شرایط برای رشد جمعیت شته مناسب بوده و مقادیر نرخ خالص باروری (17.64 شته ماده به ازای هر فرد ماده)، نرخ متناهی رشد (1.42) و نرخ ذاتی افزایش جمعیت 0.349) شته ماده به ازای هر فرد ماده در روز) در بیشترین میزان و زمان دو برابر شدن جمعیت (1.976 روز) در کمترین میزان خود قرار داشت. نرخ ذاتی رشد جمعیت در نیمه دوم مرداد و شهریور به ترتیب 0.257 و 0.208 برآورد گردید. کمترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (0.073) برای مدت کوتاهی در نیمه اول مرداد مشاهده شد. منحنی بقای جمعیت شته مشابه نوع III دیوی (Deevy) بود. حساسیت نرخ متناهی رشد شته به تغییر نرخ بقای سنین پورگی همواره بیشتر از نرخ باروری شته بالغ بود و با افزایش سن شته بالغ یا پوره های سنین مختلف، از میزان حساسیت نرخ متناهی رشد نیز کاسته شد.

خشکسالی یکی از مهم ترین انواع مخاطرات طبیعی و پدیده آرام و مرموز است که ناشی از فرآیندهای آب و هوایی می باشد. شدت و فراوانی آن تاحدودی به موقعیت جغرافیایی محل بستگی دارد که هر چند سال یک بار در نتیجه کاهش میزان بارندگی اتفاق می افتد. به منظور مطالعه و بررسی خشکسالی های ایستگاه سینوپتیک گرگان، داده های بارندگی دوره آماری (2005-1976) از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و بعد از بررسی های اولیه و آزمون نرمال بودن داده ها با استفاده از شاخص های توزیع استاندارد، درصد نرمال و دهک ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، به طوری که خشکسالی های ضعیف، متوسط و روند آن برای ایستگاه گرگان استخراج شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بر این اساس دهه (95-85) خشک ترین دهه در دوره آماری بوده و سال 1990 با توجه به شاخص های مورد استفاده، شدیدترین میزان خشکسالی را دارا بوده است.

هدف از مطالعه حاضر تخمین تابع تولید پنبه، بررسی عوامل اقتصادی موثر بر عملکرد محصول، سودآوری تولید پنبه و محاسبه کشش تولید در شهرستان گرگان بوده که در سال 1393 اجرا شد. برای رسیدن به اهداف فوق با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 50 پنبه کار در منطقه انتخاب و اطلاعات لازم از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شد.پس از بررسی های لازم و آزمون های مختلف، به منظور تعیین تابع تولید، از تابع تولید کاب- داگلاساستفاده شده است که در آن تاثیر عوامل کار، سرمایه، بکارگیری سموم و کودهای شیمیایی و موارد دیگر به روش OLSو با استفاده از نرم افزار Eviewsمحاسبه و بیان شده است. پس از تخمین تابع تولید و تعیین کشش نهاده ها، میزان منطقی بودن پنبه کاران در مصرف نهاده ها مشخص شد.نتایج نشانداد که میزان کشش تولید نهاده های زمین، کودهای شیمیایی، بذر و سموم مثبت، ولی در مورد نهاده نیروی کار میزان آن منفی می باشد؛ به بیان دیگر پنبه کاران نهاده های زمین، کودهای شیمیایی، بذر و سموم را در ناحیه اقتصادی تولید مصرف می کنند، اما نهاده ی نیروی کار در ناحیه سوم تولید و بیش از میزان بهینه استفاده می شود. همچنین مجموع کشش های نهاده های تولیدی بدست آمده برابر 1 می باشد که نشانگر بازده ثابت نسبت به مقیاس در تولید پنبه در شهرستان گرگان می باشد.